Γενετική απόδειξη αλτρουισμού!

Η κατεχολ-Ο-μεθυλ-τρανσφεράση(COMT)είναι ένα ένζυμο που εμπλέκεται στο μεταβολισμό των κατεχολαμινών νευροδιαβιβαστών (ντοπαμίνη, αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη).Στο σώμα βρίσκεται σε δύο μορφές, μία που ονομάζεται MB-COMT (membrane-bound COMT), που παράγεται κυρίως στον εγκέφαλο και μια άλλη πιο σύντομη, S-COMT (soluble COMT), που υπάρχει στο ήπαρ, στα νεφρα και το αίμα.Η COMT έχει μια σημαντική δραστηριότητα στην προμετωπιαία περιοχή, αυτή που σχετίζεται με την προσωπικότητα, τις αναστολές, τον προγραμματισμό, τη συμπεριφορά στην κοινωνία, στα συναισθήματα, και τη βραχυπρόθεσμη μνήμη.

Σήμερα γνωρίζουμε τη θέση του γονιδίου που είναι υπεύθυνο για τη σύνθεση της COMT.Το COMT γονίδιο (φανερή έλλειψη φαντασίας στην ονομασία του) είναι στο μακρύ βραχίονα του χρωμοσώματος 22, για να είμαστε πιο ακριβείς στη θέση 22q11.21-q11.23.Ή για να έχετε μια ιδέα για το επίπεδο ακρίβειας με το οποίο δουλεύουν οι γενετιστές σήμερα,το γονίδιο καταλαμβάνει τις αζωτούχες βάσεις αριθμημένες από το 19.929.262 μέχρι το 19.957.497.

Είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό ότι οι γενετικές αλλαγές που επηρεάζουν εκείνο το τμήμα οδηγούν σε μια αυξημένη ευαισθησία σε διάφορες ψυχικές διαταραχές.Για παράδειγμα μια γενετική ασθένεια που έχει σαν υπόστρωμα μια διαγραφή ενός θραυσμάτος του χρωμοσώματος 22 μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο επιπολασμό των περιπτώσεων σχιζοφρένειας,κατάθλιψης,άγχούς και διπολικής διαταραχής.Για ένα άτομο που καταλαβαίνει ότι το υπόστρωμα όλων των ψυχικών διεργασιών, συμπεριλαμβανομένων των ψυχολογικών, είναι μόνο ένα βιοχημικό φαινόμενο, δεν είναι καμία έκπληξη ότι η τροποποίηση ενός γονιδίου που είναι υπεύθυνο για την αδρανοποίηση των νευροδιαβιβαστών έχει ψυχολογικές επιπτώσεις. Για τους οπαδούς της θεωρίας της ψυχής που βλέπουν το μυαλό ως μια ξεχωριστή οντότητα, είναι δύσκολο να εξηγήσουν γιατί μια μικρή γενετική τροποποίηση οδηγεί σε αλλαγές στην προσωπικότητα, ακόμα και ψυχικές διαταραχές.

Το γονίδιο COMT παρουσιάζεται ως αλληλόμορφο γονίδιο που οδηγεί στη σύνθεση του ένζυμου COMT σε δυο μορφές(γενετικό πολυμορφισμό).Η διαφορά μεταξύ των δυο μορφών είναι ελάχιστη,μιλάμε για ενα μόνο αμινοξύ που είναι διαφορετικό.Στην περίπτωση της MB-COMT στον εγκέφαλο η διαφορά είναι στη θέση 158 στην οποία μπορεί να είναι παρών είτε το αμινοξύ βαλίνη(Val) είτε το αμινοξύ μεθιονίνη(Met).Ο πολυμορφισμός σημειώνεται Val158Met.Στη σύντομη μορφή την S-COMT η αλλαγή είναι στη θέση 108.Για να απλοποιήσουμε τα πράγματα μεταξύ αυτών που διαβάζουν αυτό το άρθρο κάποιοι έχουν την MB-COMT με μεθειονίνη στη θέση 158 και κάποιοι άλλοι με βαλίνη.Βιοχημικά, διαπιστώθηκε ότι η παραλλαγή με τη μεθειονίνη δεν είναι τόσο αποτελεσματική στον καταβολισμό των νευροδιαβιβαστών, ιδιαίτερα της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.Η παραλλαγή της βαλίνης είναι από αυτή τη άποψη 4 φορές πιο ενεργή.Οι δύο παραλλαγές είναι παρόντες σε περίπου ίσες αναλογίες στον πληθυσμό.

Πρίν 2 χρόνια περίπου μια ομάδα ερευνητών από τη Βόννη είχει δημοσιεύσει τα αποτελέσματα μιας εκπληκτικής μελέτης.101 φοιτητές στους οποίους είχε γίνει γενετικός προσδιορισμός προηγουμένως συμμετείχαν σε αυτό το πείραμα.Γνωστοποιήθηκε στους φοιτητές ότι θα συμμετεχουν σε ενα "τεστ μνήμης" στον υπολογιστή(έπρεπε να αναπαράγουν σωστά ορισμένες αριθμητικές ακολουθίες).Για το γεγονός ότι δέχθηκαν να συμμετέχουν σε αυτό το "τεστ μνήμης" ο κάθε φοιτητής έλαβε από 5 ευρώ που θα μπορόυσε να το κρατήσει ή να το δωρίσει όλο ή ενα μέρος σε ενα φιλανθρωπικό ταμείο.Αυτό που δεν ήξεραν οι φοιτητές είναι ότι το "φιλανθρωπικό κουτί" παρακολουθείται έτσι ώστε να ξέρουν οι ερευνήτες ποιός έδωσε και πόσο έδωσε.Στη συνέχεια έγινε μια συσχέτιση του βαθμού του αλτρουισμού που εκφράστηκε με το ποσό που παρέδωσαν και την παραλλαγή του COMT που είχε ο κάθε φοιτητής.Πρός έκπληξη των ερευνητών(και πιστεύω ικανοποίηση)βρήκαν στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης του πολύ υψηλού αλληλόμορφου τύπου βαλίνης και αλτρουισμό. Κατά μέσο όρο, οι μαθητές με την παραλλαγή βαλίνης δωρίσαν δύο φορές περισσότερο από αυτούς με μεθειονίνη!!!

Αυτή είναι η πρώτη φορά που έχουμε μια άμεση και αναμφισβήτητη απόδειξη μιας σύνδεσης μιας συγκεκριμένη γενετικής δομής με τον αλτρουισμό.Η αλήθεια είναι οτι για πολύ καιρό οι επιστήμονες σκεφτόνταν οτι υπάρχει μια μερική έστω γενετική εξάρτηση του αλτρουισμού.Μπορεί στο μέλλον να ανακαλύψουμε ότι τα πάντα που μας κάνουν αυτό που είμαστε είναι γενετικά προσδιορισμένα.Όχι μόνο η αρτηριακή πίεση,το ύψος αλλά και η νοημοσύνη,τα συναισθήματα,οι αντιδράσεις σε διαφορετικές καταστάσεις.Η νίκη στην αιώνια μάχη nature vs nurture φαίνεται να γέρνει πρός μια μερία με την κατακτήσεις της σύγχρονης γενετικής.Σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί σε 100,200 ή 300 χρόνια η προσπάθεια μας να μην συγκεντρώνεται στην διόρθωση των λαθών στη ζωή του ατόμου αλλά στη γενετική τροποποίηση των ανθρώπων για πιο έξυπνους και υγιείς απογόνους.

Εδώ ταιριάζουν τα λόγια του μεγάλου επιστήμονα που μαζί με τον Francis Crick άνοιξαν τον δρόμο της γενετικής.

"No one really has the guts to say it, but if we could make better human beings by knowing how to add genes, why shouldn’t we?"
—JAMES WATSON,NOBEL LAUREATE